Bir ürünün müşterinin eline nasıl ve ne zaman geçtiği onun en çok ilgilendiği kısımdır. Bir firma olarak sizin de titizlikle yaklaşmanız gereken bu süreç çoğu zaman kolay veya kısa değildir. Talep üzerine satacak olduğunuz ürününüzün ham maddesinin tedarikinden üretimine, toptancısından alıcının eline ulaşmasına kadar birtakım araçlar, fabrikalar ve birçok insan çalışır. Tedarik zinciri denilen bu süreci düzgün bir şekilde yönetmek önemlidir, ancak bu şekilde nihai amacınıza ulaşırsınız; müşteri memnuniyetini karşılar ve bunu yaparken de minimum zaman ve minimum harcama yaparsınız. Firmanızda tedarik sürecini iyi yönetebilecek kişiler ile çalışmak tüm bu sürecin kontrol altında olmasını, risklerin en aza inmesini ve bu sürecin üretim dahil hiçbir aşamasında hata olmamasını sağlar. Özellikle e-ticaret yapan perakendeciler tarafından da ciddiye alınması gereken bir konu olup, tedarik zincirini iyi yönetmenin öneminden bahsetmeden önce ne olduğunu ve hangi basamaklardan oluştuğunu anlamak önemlidir. Nihayetinde e-ticaret markanızın müşterisi mağazaya gitmeden ürünün eline kusursuz ve hızlı bir şekilde ulaşmasını arzulayacaktır.

Anlaşıldığı üzere tedarik zinciri (supply chain) hammaddenin tedarikten tüketiciye ulaşana kadarki sürecine eşlik eden operasyonlar bütünüdür. Tedarik zinciri, bu süreçte yer alan tüm şirket ve insanları kapsayıp bu birimler arasındaki ürün ve bilgi akışını da içine alan bir yapıdır.

Genel anlamıyla ise tedarik zinciri aşağıdaki basamaklardan oluşur:


Tedarik zinciri dendiğinde ürünlerin yalnızca taşınması değil, doğru zamanda doğru yerde olmaları, ambalajlanması, doğru sayıda üretilmesi gibi noktaların da anımsanması gerekir. Dolayısıyla aslında elimizdeki çoğu ürünün uzun bir yoldan, müthiş bir planlama ile elimize ulaştığını ve bunun tedarik zinciri ve lojistik yönetimi sayesinde mümkün olduğunu unutmayalım.

E-ticarette Tedarik Zinciri

E-ticaret yapan web sitelerinin ve çevrimiçi alışverişin yaygınlaşmasıyla, ürünlerin tüketiciye ulaşması bu ticari firmalar tarafından üstlenilen ve önem verilmesi gereken bir süreç oldu. Ürünlerin müşterilerin eline doğrudan geçmesi, bunun için fiziksel bir mağazaya gitmelerine gerek kalmaması ile birlikte, ürünün müşteriye ulaşma şekli, zamanı, yeri gibi detayları da bu firmaların sorumluluğuna kaldı. Bu kapsamda e-ticaret hizmeti veren firmaların aşağıda detayı verileceği üzere tedarik zinciri yönetimi yapmaları işlerin en az hatayla hallolması ve müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutması bakımından önem taşır hale geldi.

Firmanın nihai amacı, müşteri tarafından talep edilen ürünü kusursuz bir paketlemeyle, kusursuz zamanlama ile doğru adrese ulaştırmaktır.

Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM)

Tedarik zinciri yönetimi (supply chain management), bir ürün ya da hizmetin hammedesinden tüketiciye kadar uzanan sürecin planlanması ve idare edilmesi anlamına gelir. 

Firmanın devamlılığını isteyen her firma sahibi çok iyi tedarik zinciri yönetimi yapmalıdır. Nasıl ki bir e-ticaret firması olarak siz, web sitenizi veya sosyal medya hesabınızı yönetiyorsanız; bunun için hazırlıklar, planlamalar yapıyor, birilerini görevlendiriyorsanız; benzer şekilde tedarik zincirini de iyi yönetebilmelisiniz. Önceden planlamalar, görevlendirmeler, olası kriz durumları için yedek planlar veya belirsizliklere karşı önlemler almadığınız bir süreç sizin için tamamen çözülmesi güç bir durum yaratabilir. Bunun yanında tedarik zinciri yönetimini markanıza ve müşterilerinize kattığı değeri de göz ardı etmemek gerekir.


Tedarik zinciri yönetimi ile markanıza katabileceğiniz değerlerden bazıları şunlardır:

  1. Talep tahminleri yapmanızı,

  2. Ürünleri müşteriye daha hızlı ve güvenli ulaştırmanızı,

  3. Ürün hatalarını denetler, minimuma indirmenizi,

  4. Tedarik süresini optimize etmenizi ve maliyetleri azaltmanızı,

  5. İdeal miktarda stok yapmanızı sağlayıp fazla maliyetten kaçınmanızı,

  6. Elinizdeki kaynakları en doğru şekilde kullanmanızı sağlar.


Buradan anlaşılacağı üzerine tedarik zinciri yönetiminin başlıca hedefleri şu şekildedir:





Bir tedarik zinciri yöneticisinin de temel görevi yukarıda sayılanlar gibidir; genel anlamıyla tedarik sürecinde yaşanabilecek sorunları engellemek ve bunu yaparken maliyetleri minimuma çekmektir. Bu nedenle tedarik zinciri yönetimi, süreçte ve maliyetlerde optimizasyona yaklaşmada etkili bir araçtır. Siz de ister bir e-ticaret firması olun ister olmayın, tedarik zinciri yönetimini doğru şekilde yapmadan başarıya ulaşmanız mümkün olmayacaktır.


Şimdi ise tedarik zinciri ve lojistikten bahsedeceğiz. Zaman zaman iş dünyasında birbiri yerine kullanılan bu iki terimden ‘lojistik’ aslında tedarik zincirinin bir parçasını oluşturur. Ürünlerin bir yerden bir başka yere nasıl gideceği lojistiği oluşturur, tedarik zinciri ise ürünün hammaddesinden üretimine, üretiminden toptancısına ulaşmasına, toptancısından ise müşteriye ulaşmasına kadar olan hukuki dahil tüm işlemleri kapsar. 

Tedarik zincirini aşağıdaki gibi iki temel bileşene ayırmak mümkündür:


Temel Bileşenleri:

  1. Üretim Planlama ve Stok

Tedarik zincirinin bir ayağı olan üretim ve stok planlama hammaddenin imal edilmesi, depolanması, benzer şekilde işlenen hammadde ile  üretimi yapılan ürünün depolanması gibi basamakların idaresidir.

  1. Dağıtım ve Lojistik

Dağıtım ve lojistik ise ürünün üreticiden müşteriye kadar nasıl ulaşacağını kapsar. Bir ürünün nakliyesi, depolaması, ambalajlanamsı, gümrük işleri vb de o ürünün lojistiğine girer. Haliyle bu süreçte düşünülmesi gereken büyük bir süreç vardır, iyi bir yönetime ihtiyaç vardır.

Tedarik Zinciri Aşamaları

  1. Sipariş ve Talep Yönetimi

Müşterilerin talebi olan ürünlerin sorunsuz ve zamanında teslim edilmesi amacı ile işletme faaliyetlerinin planlanması ve organize edilmesidir.

  1. Satın Alma

Üretilecek ürünlerin gerekli hammadde, malzeme ve hizmetlerin sorunsuz ve hızlı bir şekilde toplanmasıdır.

  1. Üretim Süreci

Satın alınan malzeme ve hizmetlerin doğru bir şekilde ürüne dönüştürülmesidir.

  1. Stok (Envanter) Yönetimi

Ürünlerin önceden belirlenen stok sayılarınca üretilmesidir.

  1. Depolama Süreci

Stok kayıtlarına göre üretilen ürünlerin sevkiyata hazır halde depolanması ve maliyetlerin hesaplanmasıdır.

  1. Sevkiyat(Nakliye)

Üretimi tamamlanan ürünlerin depodan alınıp satıcıya veya tüketiciye ulaştırılmasıdır.

Tedarik Zinciri Yönetimi ve Perakendecilik

Perakende sektöründe de tedarik zincirinin yönetimi büyük bir önem taşır, öyle ki en büyük gaye mümkün olan en düşük maliyetle tedarik sürecini kısaltarak ürünü en hızlı ve hasarsız şekilde alıcıya ulaştırarak maksimum müşteri memnuniyeti elde etmektir. Bunun için de perakendeciler de iyi bir tedarik zinciri yönetimi kurmalıdır. Alıcılar yalnızca ürünün kendisine ne zaman ve nasıl geldiği ile ilgilenirler, dolayısıyla bu en önemli basamakmış gibi gözükebilir. Fakat ürünün müşteriye zamanında ve eksiksiz yola çıkması ancak tüm basamakların doğru ve zamanlı işlemesi ile mümkündür. Domino taşı etkisi gibi görebileceğimiz bu etki en başında temkinli, öngörülebilir ve hesaplanabilir bir sürece dönüştürülmelidir. 

Perakendecilikte bir diğer önemli nokta ise ürünlerin en güncel halini piyasaya sunabilmek ve satışını yapabilmektir. Örneğin bir giyim perakendecisi iseniz son moda tasarımları üreticiden tedarik etmeli ve alıcıya ulaştırmalısınız. Bu örnekte ne üreteceğinizi ön görmeyi ve bir perakendeci olarak en hızlı üreten olmayı başarırsanız firmanızın güncelliği ve kalıcılığı ile ilgili önemli bir adım atmış olursunuz. Depo Textile olarak bizim bir numaralı önceliğimiz de üretici ve toptancılarla  perakende sektöründeki müşterilerimizi tek bir çatı altında buluşturmak ve onların ihtiyaçlarını hızlı bir şekilde karşılamaktır.

Bahsedildiği gibi donanımlı bir ekip, doğru görevlendirme ve yakın süreç takibi ile teknolojinin de sunduğu hizmetlerden faydalanarak tedarik zinciri yönetimi uygulamak elbette mümkün. Daha detaylı bilgi için önceki yazımız olan Tedarik Zinciri Yönetimi adlı bloga da bakabilirsiniz.